Bilgiler > Aklı Kullanmayı Teşvik Eden Ayetler
Aklı Kullanmayı Teşvik Eden Ayetler
Aklı Kullanmayı Teşvik Eden Ayetler
Bakara Suresi, 164. Ayet
> Şüphesiz göklerin ve yerin yaratılışında, geceyle gündüzün birbiri ardınca gelişinde, insanlara faydalı şeylerle denizde yüzen gemilerde, Allah’ın gökten indirip de yeryüzünü ölümünden sonra dirilttiği yağmurda, her çeşit canlıyı orada yaymasında, rüzgârların yön değiştirmesinde ve gökle yer arasında emre hazır duran bulutlarda, aklını kullanan bir topluluk için elbette ibretler vardır.
Yorum: Bu ayet, iman etmenin körü körüne değil, doğa ve evrendeki düzeni düşünerek, akılla gerçekleşmesi gerektiğini söyler.
Yunus Suresi, 100. Ayet
> Allah’ın izni olmadıkça hiçbir kimse iman edemez. O, aklını kullanmayanları pisliğe (sapıklığa) uğratır.
Yorum: Burada, aklını kullanmayanların sapacağı açıkça ifade edilir; yani düşünmeden inanmak, Allah’ın hoş görmediği bir tavırdır.
Mülk Suresi, 10. Ayet
> “Eğer dinlemiş veya aklımızı kullanmış olsaydık, şimdi cehennemlikler arasında olmazdık.” diyecekler.
Yorum: İnsanlar, akıllarını kullanmadıkları için pişman olacaklarını itiraf ederler. Bu, dinî konularda sorgulamanın zorunlu olduğunu gösterir.
Âl-i İmrân Suresi, 191. Ayet
> Onlar, ayakta iken, otururken, yanları üzerine yatarken Allah’ı anarlar; göklerin ve yerin yaratılışı üzerinde düşünürler ve derler ki: “Rabbimiz! Sen bunu boş yere yaratmadın, seni tesbih ederiz, bizi ateşin azabından koru.”
Yorum: Düşünmek, ibadetin bir parçası olarak görülür. İnanç, düşünceyle birleştiğinde anlam kazanır.
---
Körü Körüne Taklidi Eleştiren Ayetler
Bakara Suresi, 170. Ayet
> Onlara “Allah’ın indirdiğine uyun” denildiğinde, “Hayır! Biz atalarımızı üzerinde bulduğumuz yola uyarız” derler. Ya ataları bir şey anlamamış ve doğru yolu bulamamışlarsa?
Yorum: Gelenek veya lider sözü, hakikatin yerine geçemez. İnsanın kendi sorgulamasını yapması gerekir.
Zümer Suresi, 18. Ayet
> Onlar, sözü dinleyip de en güzeline uyanlardır. İşte onlar, Allah’ın doğru yola eriştirdiği kimselerdir. Onlar akıl sahipleridir.
Yorum: Körü körüne inanmak yerine, duyduklarını tartıp en doğrusunu seçmek Allah’ın övdüğü davranıştır.
Tevbe Suresi, 31. Ayet
> Onlar, Allah’tan başka hahamlarını ve rahiplerini rab edindiler… Oysa yalnızca bir tek Allah’a kulluk etmekle emrolunmuşlardı.
Yorum: Din adamlarını “aracı” haline getirmek, şirkle eş tutulmuştur. Her birey doğrudan Allah’a yönelmelidir.
---
Allah ile Doğrudan Bağlantıyı Vurgulayan Ayetler
Bakara Suresi, 186. Ayet
> Kullarım sana beni sorduklarında de ki: Ben onlara çok yakınım. Bana dua edenin duasına cevap veririm. O hâlde onlar da benim çağrıma uysunlar ve bana inansınlar ki doğru yolu bulsunlar.
Yorum: Allah ile kul arasında hiçbir aracıya gerek yoktur; dua ve iletişim doğrudan kurulur.
Fâtır Suresi, 14. Ayet
> Siz onları çağırsanız da onlar sizin çağrınızı işitmezler; işitseler bile size cevap veremezler. Kıyamet günü de sizin ortak koşmanızı inkâr ederler. Hiç kimse, her şeyden haberdar olan Allah gibi sizi bilgilendiremez.
Yorum: İnsanları veya “evliya” denilen kişileri çağırmanın anlamı yoktur; yardım sadece Allah’tan gelir.
İsrâ Suresi, 36. Ayet
> Hakkında bilgin olmayan şeyin ardına düşme! Çünkü kulak, göz ve kalp — bunların hepsi yaptıklarından sorumludur.
Yorum: Bilgi olmadan inanç veya davranışta bulunmak yasaktır. Her insan kendi aklı ve vicdanıyla sorumludur.
1. Tevbe Suresi, 34. Ayet
> Ey iman edenler! Şüphesiz, hahamlardan ve rahiplerden birçoğu, insanların mallarını haksız yere yerler ve (onları) Allah’ın yolundan alıkoyarlar.
Altını ve gümüşü biriktirip de Allah yolunda harcamayanlara ise acı bir azabı müjdele!
Yorum: Dini kullanarak para kazanan veya halkı sömüren din adamları bu ayette açıkça kınanır. Lüks yaşayan şeyhler de bu kapsamda değerlendirilir.
---
2. Maun Suresi (1–7. Ayetler)
> Dini yalanlayanı gördün mü? İşte o, yetimi iter, yoksulu doyurmaya teşvik etmez. Yazıklar olsun o namaz kılanlara ki, namazlarında gafildirler; gösteriş yaparlar ve en ufak yardımı bile esirgerler.
Yorum: Gösteriş için ibadet eden, fakire yardım etmeyen, “dindar görünerek” menfaat peşinde olan kişiler sert biçimde eleştirilir.
---
3. Bakara Suresi, 79. Ayet
> Yazıklar olsun o kimselere ki, Kitabı elleriyle yazarlar, sonra az bir bedel karşılığında “Bu Allah katındandır” derler! Yazıklar olsun onların elleriyle yazdıklarına, yazıklar olsun kazandıklarına!
Yorum: Dini menfaat için tahrif eden, Allah adına konuşup çıkar sağlayanlara yönelik ağır bir uyarıdır.
---
5. A’râf Suresi, 3. Ayet
> Rabbinizden size indirilene uyun; O’ndan başka dostlara uymayın. Ne kadar da az düşünüyorsunuz!
Yorum: Allah yerine “şeyh” gibi otoritelere körü körüne bağlanmayı reddeder.
***